Nannu Franciscu avia un macasenu

Figghiu, stasira ti vogghiu cuntari
di me nannu Franciscu, di com’era,
zoccu facia a lu munnu pi campari,
nna vita di travagghiu e di pinzera
Nannu Franciscu avia un macasenu,
a la marina, allatu a li casciati;
ddu stanziceddi mezzu sdirrupati
di lu mari sciroccu e lu sirenu.
N’ta una ci mittia lu sali grossu,
li buatti vacanti e chiddi chini
li cupecchia di lignu e dintra un fossu,
li testi di li sardi e l’intistini.
Un chiovu autu, appizzatu a la porta,
tinia la giacchitedda strapazzata,
la cuppulidda vecchia, di jurnata,
lu pani e un pumaroru nti nna sporta.
N’tallatra stanza c’eranu du tini,
cu li sardi o l’anciovi n’salamora
parianu vivi, d’argentu e cilestrini
chi a mumentu satavanu di fora.
Iddu cu manu lesta li pigghiava,
ci scippava li aggi cu la testa,
nta la buatta stritti li mpustava;
parianu li mmitati nti nna festa.
Finutu un solu, l’atru accuminciava
mittennu sali e sardi e continuava
di comu facia lustru la matina,
finu a quannu scurava a la marina.
Di nciuria cci dicianu Beddoru
picchì era onestu e gran travagghiaturi
chistianu bonu pi tutti, comu l’oru,
era nna nciuria chi ci faciva anuri.
Pi chissu senza vantu e senza affruntu
si l’avia fattu schiviri cuntentu
nta li buatti allato lu cugnomu
pi dimustrari ch’era un galantomu.
N’ta li buatti c’era un San Micheli
cu l’ali aperti e cu la spata m’manu
chi scapisava un diavulu africanu
mezzu sirpenti e mezzu furasteri.
(Poviru diavulu… dunni capitasti
nta quali munnu,
sutta quali peri..
forsi era megghiu lu to n’fernu, n’funnu
di chistu unni cumanna un cavaleri).
Iò, picciriddu, mi nni scinnia a lu chianu
e di l’albergu Fazellu, a la firrata,
lu macasenu taliava di luntanu
pi viriri la porta sbarrachiata,
Si la porta era aperta, nt’un minutu
riturnava a la chiazza, a la putia,
pigghiava nna buttigghia e la inchia
di lu vinu cchiù megghiu cu lu mutu
Poi, senza fariminnini addunari,
pigghiava nna jazzusa e ddu panina
li mittia n’ta nna sporta pari pari
e partia pi la scala a la marina.
Quannu me nonnu mi viria arrivari
facia la facci niura e siddiata,
ma era cuntenti, un lu putia ammucciari
e si l’avissi fattu nna risata
– Sulu vinisti? Nun t’avvicinari!
e to matri lu sapi o un sapi nenti?
cerca di stari arrassu, un t’allurdiari!
tu, si nun feti di sardi, un si cuntenti!
Poi lintava la buatta e ghia a pigghiari
du spaselli di lignu e li rumpia ,
quattro mazzari grossi, e li mittia
a giru a giru a fari un cufulari
E dava focu, e mentri chi dda ciamma
araciu araciu addivintava braci
facìa ddu spita logni cu nna canna
e ci nfilava li sardi a taci maci.
Viri comu si fa?, poi mi dicia,
prima s’arrusti dunni c’è la resca
poi, quannu è cotta bona si firria…
mentri lu ciavuru mi pigghiava n’testa.
Sinn’acchianava n’celu araciu araciu
spannennusi pansinu a cammurdinu
nna neula di fumu mprufumatu
comu lu ncensu purtatu a lu bamminu
E si ancora ci pensu e ti lu cuntu
ddu ciavuru lu sentu ntunnu ntunno
e si mi viri l’occhi lacrimari…
è lu fumu babbiuni un ti scantari!
_____
di Onofrio Montalbano

La poesia “Me nannu Franciscu avia un macasenu” si è classificata al primo posto nella sezione delle poesie a tema libero in dialetto del Premio Nazionale di Letteratura e Poesia “Vincenzo Licata – Città di Sciacca” – Edizione 2010 con la seguente motivazione:
Sciacca, 7 agosto 2010
I LUOGHI NATI DA GEOGRAFIE PRIVATE E SENTIMENTALI HANNO IL PRIVILEGIO DI RIMANERE IMMUTATI NEL TEMPO, COME IL LABORATORIO EVOCATO DAL TESTO POETICO, “NANNU FRANCISCU AVIA UN MACASENU”.
L’AUTORE, CON UN LINGUAGGIO ICASTICO E UNA SAPIENTE SCELTA METRICA, RIPROPONE MOMENTI DI QUOTIDIANA FATICA E DI UMANA DIGNITA’, RESTITUENDO UNA MAREA DI VALENZE AFFETTIVE E IL RITMO DI UN TEMPO LONTANO
La Giuria del Premio

spacer

Leave a reply